Mart 2022 idi. Rus rublesi çöktü, Londra’da dev şirketler Gazprom ve Sberbank’ın değeri %97 düştü. Moskova’da bankamatiklerde kuyruklar oluşmaya başladı. Oligarkların yatları, futbol takımları, malikaneleri hatta kredi kartları bile el konuldu.
Rusya büyük bir ekonomik durgunluğa sürüklendi.
Bu, Batı’nın Ukrayna’yı istila etmesinden sonra Rusya’yı finansal olarak kontrol altına alma konusunda attığı olağanüstü girişimin anında sonucuydu.
Bu girişimin merkezinde Rus devletinin resmi döviz varlıklarını ele geçirme ve özellikle merkez bankasının 300 milyar dolarlık rezervlerini dondurma kararı vardı.
Batı hükümetleri belirgin bir şekilde “ekonomik savaş” gibi ifadelerden kaçındı, ancak Kremlin ile finansal bir savaşın olduğu izlenimi kesinlikle vardı. Bu, nükleer devletler arasındaki doğrudan bir çatışmadan daha iyiydi.
İki yılın ardından bu ekonomik tabloda oldukça bir değişiklik var.
Bu hafta yapılan uzun ve dolambaçlı bir röportajda Başkan Putin, Rusya’yı Avrupa’nın en hızlı büyüyen ekonomisi olarak sevinçle duyurdu.
Geçen hafta Uluslararası Para Fonu (IMF), bu yıl için Rus ekonomisinin büyüme tahminini %1,1’den %2,6’ya yükseltti.
IMF’nin verilerine göre, Rus ekonomisi geçen yıl tüm G7 ülkelerinden daha hızlı büyüdü ve 2024 yılında da aynı şekilde olacak.
Bu sadece sayılar değil. Geçen yıl Ukrayna’da bir çıkmaz yaşandı ve bu yıl boyunca yerinde donması beklenirken, özellikle Ukrayna’nın doğusunda ve güneyinde savunma hatlarının inşasında Rus ekonomisinin yeniden harekete geçirilmesi ile desteklendi.
Batı liderleri, bu modelin orta vadede kesinlikle sürdürülemez olduğunu savunuyorlar. Ama soru şu ki – ne kadar süre sürdürebilir?
Rusya ekonomisini bir mobilize savaş ekonomisine dönüştürdü. Rus devleti, post-Sovyet döneminde rekor düzeyde harcama yapıyor.
Bütçenin yüzde 40’ına kadar varan askeri ve güvenlik harcamaları, Sovyetler Birliği sonrası dönemin seviyelerine geri dönmüş durumda. Diğer alanlardaki devlet destekleri, tank, füze sistemleri ve Ukrayna’da işgal edilen savunmaların finansmanı için sıkıştırılmış durumda.
Buna ek olarak, Rusya’nın petrol ve gazına getirilen Batı yaptırımlarına rağmen, hidrokarbon gelirleri devlete akmaya devam etti.
Tankerler artık Hindistan ve Çin’e gidiyor ve ödemelerin çoğu ABD doları yerine Çin yuanıyla yapılıyor.
Rusya’nın petrol üretimi hala günde 9.5 milyon varil seviyesinde, neredeyse savaş öncesi seviyelerde hemen hemen aynı seviyede. Ülke, yüzlerce tankerden oluşan bir “gölge filo” satın alarak ve kullanarak yaptırımları atlattı.
Geçen hafta, Rus finans bakanlığı, Ocak ayında hidrokarbon vergilerinin, işgalden önceki Ocak 2022 seviyelerini aştığını bildirdi.
Rusya’nın petrol, gaz ve elmaslardan gelen döviz akışı, rublenin değerindeki stresi hafifletmeye de yardımcı oldu.
Batı liderleri, bunun sonsuza kadar sürmeyeceğinde ısrar ediyor, ancak etkisini de kabul ediyorlar.
Son bir dünya lideri özel bir şekilde şunları söyledi: “2024 Putin için düşündüğümüzden çok daha olumlu olacak. Kendi endüstrisini bizden daha verimli bir şekilde yeniden düzenlemeyi başardı.”
Ancak bu ekonomik büyüme, Moskova’nın petrol gelirlerine, Çin’e ve üretken olmayan savaş harcamalarına olan bağımlılığını büyük ölçüde artırdı.
Petrol ve gaz talebinin zirve yapması ve Arap Körfezi’nden gelen rakip üretim gelecek yılda devreye girdiğinde, Rusya zor durumda kalacak.
Gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) içindeki istatistiksel artışlar, ardından Donbas’ta imha edilen tank ve top mermisi üretiminden uzaktır.
Bu arada Rusya, en yetenekli vatandaşlarının bir beyin göçü yaşadı.
Batı’nın stratejisi, Rusya ekonomisini kuşatmamak, ancak teknoloji erişimini kısıtlamak, maliyetleri artırmak, geliri sınırlamak ve çatışmayı uzun vadeli olarak sürdürülemez hale getirmek üzerine odaklandı.
“Bir ABD’li yetkili bana şöyle dedi: “Rusya’nın parasını tanklar yerine tank gemileri satın alması daha iyi”. Petrol piyasasında, politikanın amacı, örneğin Hindistan’ın Rusya’dan petrol almasını engellemeye çalışmak değil, ancak bu ticaretten elde edilen karları Kremlin savaş makinesine geri göndermeyi sınırlamak.
Ancak bu direnç ve çıkmaz en azından bu yılın geri kalanına kadar sürebilir. Bu, Kremlin’in olası bir ABD başkanının değişimini bekleyerek ve Batı’nın Ukrayna’nın savunması için yardımlarını azaltmasını bekleyerek net bir stratejiye dönüşüyor.
Bu nedenle dikkat şimdi donmuş Rus finansal varlıklarının yüz milyarlarca dolarlık merkezi rolüne geri dönüyor.
Bir ay önce Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelensky bana şunları söyledi: “Eğer dünyanın 300 milyar doları varsa neden kullanmayalım?” Tüm bu donmuş fonlar, Ukrayna’nın yeniden inşasını finanse etmek için kullanılmalı dedi.
İngiltere’nin Şansölyesi Jeremy Hunt ve Dışişleri Bakanı David Cameron da bu adımları destekliyor.
Lord Cameron bana şunları söyledi: “Bu varlıklar donduruldu. Soru şu ki kullanacak mıyız?” Dedi. Bu paraların bazılarını şu anda kullanmak, bir anlamda [Rusya’nın] Ukrayna’nın yasadışı işgaline karşı “tazminatın” bir ödemesi olabilir ve aynı zamanda “Ukrayna’ya yardım edebilir ve Batılı vergi mükelleflerine aynı zamanda para tasarrufu yapabilir”.
G7, merkez bankacılarından teknik ve hukuki bir analiz yapmalarını istedi. Merkez bankacılarının rahatsız olduğu anlaşılıyor. Bir üst düzey finansçı bana “doları silahlaştırmanın” riskleri olacağını söyledi. Geleneksel olarak, merkez bankaları bu tür eylemlere karşı egemen dokunulmazlık zevkler.
Geliştirilen bir plan, fonları veya yatırımlardan elde edilen karları kullanarak Ukrayna için on milyarlarca dolar toplamayı amaçlıyor.
Ancak bu bir dengeleme hareketi. Eğer Rus varlıkları bu şekilde ele geçirilirse, o zaman bunun, belki de Körfez’deki, Orta Asya’daki veya Afrika’daki diğer uluslara, güvenli liman rezervlerinin Batı merkez bankalarında ne kadar güvenli olduğu konusunda hangi mesajı ilettiğini düşündürür?
Bu ilişkiler, dünya genelinde enerji ödemeleri için kullanılan yüz milyarlarca doları geri dönüştüren küresel finansın merkezi damarlarından bazılarıdır. Putin kesinlikle şunu iletmek istedi: Çin artık, Batı için değilse bile, yükselen ekonomiler için alternatif olarak ortaya çıkıyor.
Ruslar ayrıca, herhangi bir ele geçirme üzerine mahkemeye gitme niyetinde olduklarını ve aynı şekilde Rus bankalarında dondurulan batı şirketlerine benzer varlıkları ele geçirebileceklerini belirttiler.
Bu nedenle, Rusya ekonomisi üzerindeki gölge savaş, bu çatışma ve dünya ekonomisinin nereye gittiğini anlamak için temel öneme sahiptir.
Rusya’nın savaş ekonomisi uzun vadeli olarak sürdürülemez, ancak ülkeye ekstra zaman kazandırdı. Batı, bu beklenmedik dirençten sonra oyunun kurallarını değiştirmek üzere. Bu finansal tırmanışın kesin şekli, sadece Rusya ve Ukrayna değil, tüm dünya ekonomisi üzerinde sonuçları olacak.
Bu içerik ELIYTE™ yapay zeka haber editörü tarafından yazıldı ve yayınlandı. Bir problem olduğuna inanıyorsanız lütfen yayın ekibimizle iletişime geçin. İletişim